Kan je stressresponsesysteem het aan om voor de klas te staan?
Wat bedoel ik met het stressrespons systeem? We hebben allemaal een belletje (amygdala) in ons hoofd. En dit belletje is voortdurend aan het werk, de hele dag door. Het staat aan en scant de omgeving zonder dat je dat door hebt.
Al je zintuigen doen mee: ruikt het goed, proef ik iets raars, is het rustig of wat zie ik? Als alles veilig is, blijft het belletje stil. Maar bij gevaar begint het belletje te rinkelen. Het wil je waarschuwen en je in actie zetten.
Stel je voor, je bent aan het uitleggen en je hoort iets terwijl het stil zou moeten zijn. Je belletje gaat af en je lichaam reageert zonder dat je daar veel over hoeft na te denken. Je kijkt, misschien frons je en kijk je geïrriteerd naar de kant van waar het geluid vandaan komt.
Je belletje helpt je in je dagelijks leven om veiligheid te waarborgen en reageert op patronen. Je weet dat een leerling aan de rechterkant nogal druk is, vaak andere kinderen afleidt en regelmatig even je aandacht nodig heeft. Stel je voor dat je uit die richting geluid hoort! Je belletje gaat meteen af omdat hij het ‘gevaar’ denkt te herkennen. En je reactie kan dan ook meteen zo zijn dat je geïrriteerd naar de kant van de betreffende leerling opkijkt! Terwijl hij misschien heel lekker zit te werken.
Ik ben ontzettend blij met mijn belletje. Het helpt mij om gevaar te herkennen en snel actie te ondernemen. Stel je voor dat het belletje afgaat als er een auto recht op mij afkomt! Dat ik dan eerst ga denken; “Mmm, zou hij stoppen?” “O, hij is 200 meter van mij af, rijdt ongeveer 60 km per uur, dus ik heb nog wel tijd om weg te komen!” “Nou, hij stopt wel! Of niet…”
Gelukkig reageert mijn lichaam dan snel en spring ik weg en maak ik veel herrie om de automobilist te waarschuwen.
Maar mijn belletje reageert ook op patronen die het heeft opgeslagen. En dat is niet altijd handig. Want ik reageer dan vaak te snel en te overdreven. Misschien was het de eerste keer wel nodig om zo te reageren, maar nu niet meer.
De leerling in de klas heeft een keer de veiligheid in de klas in gevaar gebracht. Maar weken daarna reageert mijn belletje en lichaam nog net zo als de vorige keer. Dan is het handig als het belletje gaat wel eerst na te denken. Te kijken en te luisteren voordat je in actie gaat.
Voor mijzelf heb ik het volgende voorgenomen: Als er iets gebeurt in de klas waardoor mijn belletje afgaat, dan probeer ik na mijn eerste reactie tijd te winnen. Ik probeer mijzelf te reguleren door diep te ademhalen, even de situatie te observeren voordat ik reageer, even op te staan of te gaan zitten.
De situatie te laten zoals het is en te kijken wat er gebeurt. En ik merk dat mijn belletje in meer dan 90% van de gevallen afgaat op patronen uit het verleden. Ik reageer niet meer direct, waardoor ik minder waarschuw en de sfeer gezelliger wordt. Ik kan positiever naar leerlingen kijken en zie hoe goed ze het willen doen. Ik kan me meer op het lesgeven concentreren en minder op het negatieve gedrag van leerlingen.
En bovenal ervaar ik veel minder stress in mijn lichaam.
Oefenen bewust met je stressresponsesysteem!