We leven in een tijd waarin alles meetbaar moet zijn. Waarin afwijkingen direct benoemd (en liefst verholpen) worden. Maar misschien is het tijd om juist ruimte te maken voor wat zich niet laat meten. Voor verhalen. Voor relaties. Voor de pedagogiek.

In het onderwijs zitten we soms – ongemerkt – een beetje in het Kronos-scenario. We willen het goed doen. We willen controle. Maar in dat verlangen om te beschermen, te sturen en te plannen, ontnemen we soms leerlingen precies dat wat ze nodig hebben om te groeien: ruimte, eigenaarschap, risico.

Aton Makarenko (1888–1939) was een Oekraïense pedagoog die opgroeide in de tijd van de Russische Revolutie. Hij ontwikkelde een bijzondere visie op opvoeding, gericht op collectiviteit, verantwoordelijkheid en vertrouwen. Hij geloofde niet in softe aanpak of overdreven individueel begeleiden. Kinderen groeien volgens hem op in relatie tot anderen, en ontwikkelen zich het beste in een groep die samen leert, werkt en leeft.