De eerste aanzet om je klaslokaal en schoolgebouw trauma-informed te maken.
Yes, we krijgen een nieuw gebouw. Wat een leuk maar meteen dacht ik ‘Hoe kan het gebouw meewerken om traumasensitief te kunnen werken, of voor de leerlingen stress regulerend werkt’. En ik hoor graag jullie ‘positieve’ ideeën. Waarom zouden we allemaal het wiel weer opnieuw uitvinden!
Klaslokalen moeten fysiek en emotioneel veilig zijn, zodat leerlingen optimaal kunnen leren. We moeten nadenken over de manier waarop het gebouw en ons klaslokaal het leren beïnvloedt. Ik las het volgende :
‘Onze studenten vertellen ons dat ze zich rustiger en veiliger voelen. Door aandacht te besteden aan de signalen die de fysieke omgeving uitzendt, kunnen we leerlingen manieren bieden om zichzelf te gronden in klaslokalen die niet onbedoeld negatieve emotionele reacties uitlokken. En denk eens na over deze gedachte: jij bent ook in deze ruimte. Hoe kan een verbeterde fysieke omgeving bijdragen aan uw welzijn? ‘.
In Amerika hebben ze er al een woord voor: Trauma-informed design: Wat bedoelen ze hiermee!. Trauma-informed design gaat over het integreren van de principes van traumazorg in het ontwerp met als doel fysieke ruimtes te creëren die veiligheid, welzijn en genezing bevorderen.
Al zoekend kwam ik de volgende principes tegen om een schoolgebouw of klaslokaal zo aan te passen dat het goed is voor onze leerlingen en onszelf.
Licht in de school.
- Zachte natuurlijke verlichting
- Licht kunnen dimmen
- Kleine lampen om de omgeving een warmte mee te geven. Maar ook sommige leerlingen willen graag minder licht zodat ze die aan kunnen passen aan hun behoefte.
- Veel natuurlijk licht door ramen.
- Led verlichting met warmere waarden die je wel kunt dimmen.
Kleuren
- Lichte (pastel kleuren )
- Gedempte kleuren. (Kleuren die bestaan uit tenminste drie kleuren)
– Wit, grijs en beige geven een institutioneel gevoel. Diep verzadigde kleuren, vooral warme kleuren zoals rood, geel of oranje, kunnen angst aanwakkeren en spanning opwekken. Lichte tinten blauw, paars en groen geven daarentegen een ruimtelijke indruk. –
“ Een leerling formuleerde het als volgt: Een klaslokaal had een diepe, juweel kleurige wand. Ik voelde mijn hart bonzen toen ik dit klaslokaal binnen ging.’Dit in schril contrast met een ander lokaal dat lichtblauw was geverfd. Hier voelde ik mij veilig, het is heel anders dan dat ander lokaal’
Inrichting
- Dichte kasten
- Beperken van muurdecoratie
- Alles een vaste plaats
Dempen van geluiden door:
- Kleden, vloerbedekking, gordijnen, akoestische panelen om geluidsterugkaatsing te verminderen
- Zorgen dat trillingen van b.v. computer verminderen
- Ventilatoren en airco uit kunnen zetten als het stil moet zijn
Tafels en stoelen
- Stoeldoppen aan de onderkant om schrapend geluid te dempen. Je kunt ook nu al b.v. tennisballen hiervoor gebruiken
- Flexibel te gebruiken meubilair
- Gebruik gestoffeerde stoelen voor gevoel van veiligheid.
Afgeschermde werkplekken
- Beschutte plekken om veiligheid te creëren. *
- Gestoffeerde stoel of zitzak
- Voorwerpen die je kunt vasthouden, zoals kussens of andere zachte voorwerpen
– Waar zet je de afgeschermde werkplek: Traditioneel kijken we naar de plek waar het bord staat zodat iedereen dat kan zien. Traumasensitief denkend plaatsen we sommige tafels en stoelen zo dat ze zicht hebben op de deuren en met hun rug beschermd zijn. Sommige studenten besteden meer aandacht aan het bewaken van deuren en soms ramen dan aan het volgen van de lessen. Ze hebben een sterke behoefte om te zien wie er komt en gaat. Zorg dat die leerlingen niet met hun rug naar de deur toe zitten –
Natuur in de klas
- Breng natuur in de klas
- Planten
- Waterornament
- Foto’s van mooie vergezichten b.v. dieren, het weer,bloemen
– Natuur. Veel onderzoekers geloven dat mensen een aangeboren neiging hebben om contact te maken met de natuur. Dit wordt de biofilie-hypothese genoemd en het betekent dat we een ‘liefde voor levende systemen’ hebben. Biofiel ontwerp is de praktijk om elementen van de natuur in ruimtes te brengen om de gezondheid en het welzijn van bewoners in een ruimte te verbeteren. Studies naar het gebruik van directe natuurlijke elementen, zoals het gebruik van planten en water in een kamer, maar ook van indirecte natuurlijke elementen, zoals vergezichten, hebben een positief effect op het welzijn van mensen. –
Materialen
- Opbergplekken voor materialen b.v. kastendoosjes met labels.
- Hulpmiddelen binnen handbereik. b.v. gehoorbescherming ,kauwketting, friemelmaterialen
Geluid
- Plotselinge geluiden zijn stressvol
- Vermijden van Constant geluid
- Zorg voor materialen die geluid absorberen.
Inspiratie uit Nederland.
De NAMA architecten hebben een schoolgebouw verbouwd tot een trauma sensitieve school. Er zijn alleen mooie foto’s beschikbaar en ze geven aan dat ze iets hebben gedaan aan de routing waardoor er meer overzicht is gekomen binnen de school. Ook meer daglicht kan de school nu binnen komen en ze hebben extra vierkante meters gerealiseerd.
Een andere school in Utrecht is door EVA architecten gebouwd ze zeggen het volgende erover. Overzicht voor leerling en docent is hierbij van groot belang. Iedere groepsruimte heeft een eigen toiletgroep en een extra werkplek als luwtezone. Ieder cluster van vier groepsruimten heeft een eigen leerplein grenzend aan de centrale patio. De patio vormt letterlijk een rustpunt in het gebouw. Hier kun je je als leerling of docent even afzonderen van de rest. De patio verzorgt het daglicht op de leerpleinen en verbindt de verschillende clusters ruimtelijk en visueel met elkaar.
Website handboek implementatie Traumasensitieve onderwijs
Bronnen
https://www.hulpbijverlichting.nl/kennisbank.asp?Licht,-verlichting-en-biofilie
https://www.ascd.org/el/articles/trauma-informed-design-in-the-classroom
https://empoweringeducation.org/blog/how-to-create-a-trauma-informed-classroom/
https://porch.com/advice/home-design-lifestyle-changes-help-ptsd