In het onderwijs ligt de nadruk vaak sterk op eindresultaten. Leerlingen worden beoordeeld aan de hand van cijfers, toetsen en rapporten. Toch leerde ik in de Ardennen dat de reis zelf vaak meer zegt dan de aankomst. Het proces van leren is minstens zo belangrijk, zo niet belangrijker, dan de eindresultaten.
In mijn vorige blog vertelde ik over mijn wandeltocht in de Ardennen, waar ik in de loop van de dagen niet alleen mijn fysieke grenzen tegenkwam, maar ook veel inzichten opdeed over persoonlijke groei. De reis zelf – de pijn, de vreugde, de rustpauzes en de momenten van weer opstaan na een pauze en je stijve spieren weer laten werken – was net zo belangrijk als het bereiken van het einddoel. Ik leerde dat het niet altijd gaat om de aankomst, maar om het genieten onderweg, de omgeving en de gesprekken – hoe moeilijk ook.
Maar wat heeft dit nu te maken met onderwijs? Wat kunnen we leren van zo’n fysieke uitdaging en hoe passen we dit toe in het leren van kinderen en jongeren?
Net zoals ik tijdens mijn tocht niet alleen gefocust was op het einddoel, maar vooral op het genieten, het in het nu zijn, de gesprekken, de kleine overwinningen en de inzichten onderweg, zo zou het onderwijs ook meer gefocust kunnen worden op het leerproces.
Hoe heeft een leerling zich ingezet? Heeft hij of zij genoten? Wat heeft hij of zij onderweg gezien? Wat deed hij of zij toen het moeilijk werd? Welke obstakels zijn overwonnen?
De Rol van Groei in Onderwijs
In mijn blog over de wandeltocht benoemde ik de kracht van de groeimindset – het geloof dat je kunt blijven groeien en leren, zelfs wanneer het anders gaat dan je had gedacht.
Als we leerlingen willen helpen zich te ontwikkelen, moeten we ze niet alleen beoordelen op de uitkomsten van hun kennis, maar ook op hun inzet, doorzettingsvermogen, omgang met anderen, het plezier en de manier waarop ze omgaan met tegenslagen.
Wat ik in de Ardennen leerde, is dat dit alles bij elkaar cruciaal is om het te halen. Tijdens de wandeling voelde ik me soms ontmoedigd door de vermoeidheid, maar ik bleef doorgaan omdat ik ervoor had gekozen hier te zijn, te genieten van de omgeving en omdat we niet voor elkaar wilden onderdoen.
Dit geldt ook voor leerlingen. Wanneer zij geconfronteerd worden met moeilijkheden – of dat nu is bij het leren van nieuwe concepten, het maken van opdrachten of het omgaan met stress – moeten ze de juiste denkrichtingen hebben om deze uitdagingen te overwinnen, zonder dat ze afgerekend worden op een ‘toets’.
In plaats van leerlingen af te rekenen op hun uiteindelijke prestaties, zouden we meer aandacht kunnen geven aan de weg ernaartoe. Wat hebben ze geleerd van de obstakels die ze tegenkwamen? Hebben ze Genoten! Dit vraagt om een andere benadering van beoordeling.
💬 Welke out-of-the-box ideeën heb jij om leren meer als een ‘wandeling’ te laten voelen in plaats van een race naar de eindstreep?
