Levenslessen op de Mountainbike:
Een Metafoor voor het Onderwijs
In de vakantie had ik mijn mountainbike meegenomen. Op mijn eerste ritjes in de bergen koos ik een rode route, misschien niet zo slim omdat ik in de eerste drie kilometer al meer dan een kilometer had gelopen. Maar ik werd wel weer stilgezet bij een principe.
Als je een berg op fietst, kijk je niet heel ver vooruit. Nee, je concentreert je op de weg voor je. Meestal niet meer dan een meter. Je probeert de beste weg te vinden, stenen te ontwijken en alle hobbels in de weg te vermijden. Heel even kijk je waar je naartoe moet, maar dan concentreer je je weer op de weg.
Als je daalt, gaat het net andersom. Je kijkt vooruit, je blik op 10 meter voor je. Je wilt anticiperen op de weg die komt.
Ik moest denken aan het type leerlingen die vaak vastlopen en gefrustreerd raken in de klas. Ze houden hun blik dicht bij de weg voor hen. Ze weten de stenen en gaten te ontwijken. Ze zijn er goed in, maar het kost hen veel energie als ze geconcentreerd blijven op hun taak.
Ze houden hetzelfde principe aan als ze in de afdaling zitten, waar ze iets meer ruimte hebben om naar voren te kijken. Toch kijken deze leerlingen nog steeds maar een meter verder. En dan gaat het mis. Ze missen dingen. Weten niet meer de controle te houden, want ze missen een bocht of de afdaling gaat te hard, waardoor ze moeten vertragen en niet meer mee kunnen doen. Gefrustreerd en overprikkeld zitten ze dan in de klas, en ik maar denken waarom ze nu opeens zo gefrustreerd raken.
Als ik hen help om het grote plaatje te snappen en ze meeneem in hoe de afdaling gaat, dan kunnen ze veel aan. Het verwoorden, modellen, voordoen en oefenen in situaties die er anders door doen. Daarom zijn de gouden weken zo belangrijk en samen het vertrouwen krijgen in elkaar en in de klas. Leren kennen van elkaars mogelijkheden. Ook drama- en theateroefeningen kunnen hierbij helpen om leerlingen meer vertrouwd te laten raken met situaties die anders zijn.