Leerkracht zijn is elke dag opnieuw met genade kijken.

400+ leerkrachten zijn je voorgegaan.

Helen Parkhurst

Wie was Helen Parkhurst?

Helen Parkhurst werd geboren op 8 maart 1886 in Durand, Wisconsin, en overleed op 1 juni 1973 in New Milford, Connecticut. Ze begon op jonge leeftijd met lesgeven en ontwikkelde al snel vernieuwende ideeën over onderwijs. Ze liet zich inspireren door denkers als Maria Montessori, John Dewey en Jean Piaget, en richtte zich op de ontwikkeling van het “hele kind” 

1. Het kind als actief en zelfstandig wezen

Parkhurst zag kinderen niet als passieve ontvangers van kennis, maar als actieve, nieuwsgierige wezens die van nature willen leren. Ze vond dat kinderen ruimte nodig hebben om zélf verantwoordelijkheid te nemen voor hun leerproces.

“Education should be individual and social at the same time.” – Helen Parkhurst

2. Vertrouwen in het kind

Ze had groot vertrouwen in de mogelijkheden en het leervermogen van kinderen. Volgens haar leren kinderen beter wanneer ze kunnen kiezen, zelf mogen plannen en fouten mogen maken. Dit vertrouwen is de basis voor het Daltononderwijs.

3. Ieder kind is uniek

Parkhurst geloofde in maatwerk: elk kind heeft een eigen tempo, leerstijl en interesses. Ze vond dat het onderwijs hierop aangepast moest worden – wat nu vaak ‘gepersonaliseerd leren’ genoemd wordt.

4. Relatie, verantwoordelijkheid, vrijheid

Ze bouwde haar onderwijsvisie op drie pijlers:

Vrijheid in gebondenheid: kinderen krijgen keuzes, binnen duidelijke kaders.

Zelfstandigheid: leerlingen leren zelf plannen, werken en reflecteren.

Samenwerking: leren doe je niet alleen, maar ook in dialoog met anderen.

5. De leerkracht als begeleider, niet als baas

In plaats van een dominante, sturende rol voor de leerkracht, zag Parkhurst de leraar als coach en ondersteuner. Een kind heeft ruimte nodig om zich te ontwikkelen, niet iemand die steeds zegt wat het moet doen.

1. Zelfstandigheid vraagt om keuzes maken

Parkhurst vond het belangrijk dat kinderen zelf keuzes maken in wat ze doen en hoe ze leren. Maar echte zelfstandigheid betekent ook dat je terugkijkt: wat werkte goed? Wat niet? Wat kan beter?

Verantwoordelijkheid was voor Parkhurst een kernwaarde. Leerlingen kregen eigen taken en doelen. Maar het nemen van verantwoordelijkheid betekent ook dat je leert kritisch naar jezelf kijken:

• Heb ik gedaan wat ik van plan was?

• Hoe heb ik samengewerkt?

• Waar liep ik vast?

In haar visie was de leraar geen controleur, maar een begeleider. Iemand die leerlingen helpt om terug te blikken, vragen te stellen, stil te staan. 

Samengevat:

Helen Parkhurst keek met een hoopvol en respectvol oog naar het kind. Ze zag kinderen als capabel, nieuwsgierig en verantwoordelijk. Haar visie legde de basis voor een onderwijsvorm waarin zelfstandigheid, vertrouwen en samenwerking centraal staan – waarden die vandaag de dag nog steeds inspireren

In het onderwijs zitten we soms – ongemerkt – een beetje in het Kronos-scenario. We willen het goed doen. We willen controle. Maar in dat verlangen om te beschermen, te sturen en te plannen, ontnemen we soms leerlingen precies dat wat ze nodig hebben om te groeien: ruimte, eigenaarschap, risico.
Aton Makarenko (1888–1939) was een Oekraïense pedagoog die opgroeide in de tijd van de Russische Revolutie. Hij ontwikkelde een bijzondere visie op opvoeding, gericht op collectiviteit, verantwoordelijkheid en vertrouwen. Hij geloofde niet in softe aanpak of overdreven individueel begeleiden. Kinderen groeien volgens hem op in relatie tot anderen, en ontwikkelen zich het beste in een groep die samen leert, werkt en leeft.
Parkhurst zag kinderen niet als passieve ontvangers van kennis, maar als actieve, nieuwsgierige wezens die van nature willen leren. Ze vond dat kinderen ruimte nodig hebben om zélf verantwoordelijkheid te nemen voor hun leerproces.