Als (gezinshuis)ouders en andere opvoeders kom je de term sensitief opvoeden de komende jaren vaak tegen. Het wordt het opvoedwoord voor 2017. In veel cursussen en begeleidingen wordt het sensitief opvoeden gepromoot! Wat is het? Hoe voelt het kind zich? Kijken we naar gedrag of de reden van het gedrag? En wat doen we ermee in ons gezinshuis? Is sensitief opvoeden niet wat we al lang doen maar nu een naam heeft gekregen?
Wat is sensitief opvoeden?
Het woordenboek geeft als betekenis van sensitief: Wie snel met gevoel ergens op reageert.” Er staat beschreven:’ dat sensitieve ouders beter afgestemd zijn op hun kind’. En “hoe adequaat zij reageerden op signalen van het kind en of ze voldoende steun gaven bij lastige taken”. Het geeft aan in hoeverre de opvoeder de signalen van zijn kind opvangt, juist interpreteert en er effectief op reageert.
Kenmerken van een sensitieve houding: speelsheid, liefhebben, acceptatie, nieuwsgierigheid en empathie.
Hoe voelt het kind zich bij sensitief opvoeden?
Als je naar de kenmerken kijkt en leest wat sensitief opvoeden betekent dan heb je de voorwaarden om je veilig te voelen. Veiligheid is de basis om te groeien en te bloeien. Het geeft het kind zelf de mogelijkheid om beter te luisteren en te gehoorzamen. Kinderen zien en voelen vertrouwen, dat je als opvoeder er voor hen bent en wilt zijn. Dit heeft weer alles te maken met veilige hechting! Je bent als opvoeder meer afgestemd op het kind. Je ziet het kind en observeert het kind. Dan sluit je aan bij wat het kind uitstraalt. Je benoemt wat je ziet maar houdt ook rekening met alles wat er om het kind heen gebeurt.
In ons Gezinshuis
In ons gezinshuis merk ik dat we bezig zijn om het gedrag van de kinderen te lezen. We kijken hoe het kind zich gedraagt en voelt. We proberen in te spelen op de gevoelens van het kind en houden rekening met de tijd waar in we leven. B.V ‘Sinterklaas; we hebben net een tijd achter de rug van het toeleven naar sinterklaas. Wat een spannend gedoe is het elk jaar toch weer. Sinterklaasjournaal thuis en op school. Wat voor cadeaus krijg ik nu weer? Krijg ik ook nog wat van oma en opa, oom, tante, neef en nicht?” Hierdoor worden kinderen drukker en ze kunnen minder hebben. Als opvoeders bouwen we meer rust in en de mogelijkheid om te ontspannen. Samen een leuke film kijken en samen een warme beker chocomelk of thee. Momenten waar je ze even dicht bij je haalt en laat zien en voelen dat je ze ziet.
Niet het gedrag maar de reden erachter.
We merken dat we als opvoeders steeds alert moeten zijn wat het kind aangeeft. Dat we niet op het gedrag maar op de reden erachter moeten reageren. Bij het voorbeeld van sinterklaas kun je heel boos worden op het kind dat druk doet. Dat hij het zo spannend vindt dat hijzelf elke avond misschien wel tien keer zijn bed uit komt. Het is niet erg om hier grenzen aan te stellen en hem te vertellen dat dit niet de bedoeling is. Maar het zou misschien effectiever zijn om de reden erachter te benoemen. ‘o, je bent nu voor de 5de keer beneden. Wat is er toch? Waar zit je aan te denken? Wat houdt je bezig? Kan ik je ergens mee helpen?” Benoem dat het een drukke tijd is en ook een spannende! Ik heb ooit ergens gehoord dat een kind bang was dat er zomaar een Piet in zijn kamer zou staan!
Trauma en sensitief opvoeden.
In ons gezinshuis hebben we te maken met kinderen met traumatische ervaringen. Als er stress is dan hoor je dat in hun stem. Ze maken geluiden met hun mond en handen. Het naar bed gaan is een hele onderneming. In deze tijd komt het gevoel van gezelligheid en de spanning van sint,kerst en oud en nieuw harder bij hen binnen. Waar wij genieten van het samen zijn. ‘De gezelligheid’. Kan dit zomaar veel stress bij hen oproepen. Dit uit zich dan in het zoveel kabaal maken en irritant gedrag dat het niet meer leuk is voor hen en de rest van het gezin. Als je sensitief wilt blijven is het heel belangrijk om te benoemen wat je ziet. De pijnpunten benoemen en in gesprek gaan met hen over hun leven wat ze missen en het verschil wat ze nu zien. De pijn is zo groot dat ze niet kunnen blijven genieten van het moment in het heden. Ze genieten! Maar ……